بالاتر از میدان ولیعصر، نبش کوچه فرخی، شماره ۱۷۶۹
بهروزگشت در رسانه‌های اجتماعی

مراسم گلاب گیری کاشان

اردیبهشت، زیباترین ماه فصل بهار، برای سفر و گردشگری بسیار مناسب است. شهر کاشان نیز به عنوان یکی از شهرهای پرطرفدار برای سفر در اردیبهشت، شناخته شده است. در این ماه زیبایی باغ‌های گل‌محمدی در کاشان، گردشگران را به خود جذب می‌کند.

افراد بسیاری منتظر رسیدن این ماه هستند تا با تماشای زیبایی‌های باغ‌های گل‌محمدی در کاشان، لحظاتی شاد و خاطره‌انگیز را تجربه کنند. قدم زدن در هوای پاک و پر از عطر گل و گلاب، در کنار چیدن گل‌های محمدی و تماشای مراسم گلاب‌‌گیری بسیار دل‌انگیز است. 

گلاب کاشان، مرغوب‌ترین گلاب در جهان است. مردم کاشان از سال‌های دور تا به امروز مراسم گلاب‌گیری را به جا می‌آورند. این مراسم از اواسط اردیبهشت آغاز می‌شود و تا اواخر ماه خرداد ادامه دارد. برای تداوم این رسم زیبا هر سال در همین موقع در کاشان جشنواره گلاب‌گیری برگزار می‌شود. 

اگر قصد دارید در مراسم گلاب‌گیری شرکت کنید یا مایل هستید بیشتر درباره مراسم و نحوه گلاب‌‌گیری و انواع گلاب آشنا شوید در ادامه با مجله بهروزگشت همراه باشید. 

مراسم گلاب گیری کاشان | بهروزگشت

تاریخچه گلاب‌گیری کاشان

گل محمدی یا گل سرخ یکی از گیاهان بومی ایران است و برای نخستین بار ایرانیان، خواص خوراکی و درمانی آن را کشف کردند. طبق اسناد تاریخی، ایران اولین تولیدکننده گلاب در جهان است و ایرانیان اولین کسانی بودند که به روش تقطیر، از این گل اسانس گلاب تهیه کردند و روش آن را به بقیه آموختند. 

شهر کاشان قطب گلاب‌یری جهان است و بیشترین کارگاه‌های گلاب‌گیری در شهرهای قمصر و نیاسر قرار دارند. 

در زمان گذشته، گلاب‌گیری تنها به‌ شکل سنتی انجام می‌گرفت اما حالا با پیشرفت تکنولوژی و مکانیزه‌شدن ابزارآلات، علاوه بر این شیوه، از روش صنعتی نیز استفاده می‌شود. گلاب‌گیری در کاشان همچنان به روش سنتی انجام می‌شود و تنها جنس ابزار آلات آن تغییر کرده است.

مراسم گلاب گیری کاشان | بهروزگشت

اردیبهشت فصل گلاب‌گیری کاشان

ساکنان شهرهای باغ‌های گل محمدی در روزهای اردیبهشت سرگرم مراسم گلاب‌گیری‌ هستند، هر کسی وظیفه‌ای برعهده دارد از چیدن گل‌ها و انبار کردن آن‌ها تا تدارک برای مراسم گلاب‌گیری. در طول ماه اردیبهشت و خرداد عطر گل و گلاب در بیشتر قسمت‌های شهر می‌پیچد و فضای آرامش‌بخشی کاشان را در برمی‌گیرد. 

اردیبهشت بهترین زمان برای سفر به کاشان و تماشای مراسم گلاب‌گیری است. چیدن گل‌ها و گلاب‌گیری در این شهر تا اواسط خرداد ادامه دارد، اما در شهرها و روستاهای اطراف کاشان به خاطر شرایط آب و هوایی ممکن است تا آخر خرداد هم طول بکشد. 

مراسم گلاب‌گیری در کجا برگزار می‌شود؟

مراسم گلاب‌گیری در در شهرهای کاشان، نیاسر، برزک و روستاهای ون، سده، وادقان برگزار می‌شود.

کاشان، قمصر، نیاسر و برزک از معروف‌ترین مناطقی هستند که هر ساله مراسم گلاب‌گیری در آنجا برگزار می‌شود اما قمصر کاشان، مشهورترین مراسم گلاب‌گیری را برگزار می‌کند و مورد توجه گردشگران بسیاری قرار گرفته است.

مراسم گلاب گیری کاشان | بهروزگشت

آیین گلاب‌گیری کاشان

گلاب از تقطیر گل محمدی به دست می‌آید. اواسط اردیبهشت زمان گل‌چینی آغاز می‌شود. گل‌ها باید قبل از طلوع خورشید چیده شوند و بعد از آن تولید گلاب آغاز می‌شود. بازدید از مکان‌هایی که گلاب‌گیری در آن‌ها انجام می‌گیرد برای همه آزاد است و یکی از اعضای کارگاه، فرایند تولید گلاب را برای بازدیدکنندگان توضیح می‌دهد. 

 

ابزار ویژه گلاب‌گیری

  • دیگ مسی با ظرفیت بین ۱۲۰ تا ۱۵۰ لیتر 
  • تغار مسی که به عنوان درپوش استفاده می‌شود
  • پارچ دسته‌دار از جنس مس با ظرفیت حدود ۳۰  تا ۴۰  لیتر 
  • ۴ عدد نی کوچک توخالی که رابط بین دیگ و پارچ است 
  • حوض آب 
  • دستگاه حرارتی برای زیر دیگ مسی

 

گلاب‌گیری به روش سنتی

در گلاب‌گیری سنتی دیگ‌های مسی را روی حرارت قرار می‌دهند سپس، گل‌های محمدی را که از قبل چیده‌ شده در داخل دیگ‌ها می‌ریزند و آب را به آن اضافه می‌کنند، درپوش مسی را روی دیگ می‌گذارند و وزنه‌ای برای کنترل فشار به‌ وجود‌ آمده از بخار، بر روی آن قرار می‌دهند و در نهایت فاصله بین دیگ و درپوش را برای جلوگیری از هدر رفتن بخار با مخلوطی از تفاله گل و آرد نان، پر می‌کنند. پارچ مسی را در آب می‌گذارند و به‌ وسیله چند لوله چدنی آن را ثابت نگه می‌دارند تا قسمت بیشتر بالای آن حداقل ۲۰ سانتی‌متر از آب بیرون باشد.

مراسم گلاب گیری کاشان | بهروزگشت

بهترین نوع گلاب

بهترین راه برای تشخیص گلاب خالص، چشیدن آن است. گلاب اگر طعم گس و تلخی داشته باشد خالص است. بعد از آن رنگ و شفافیت گلاب نیز مهم است، گلاب خالص بی‌رنگ و شفاف است. 

 

انواع گلاب کاشان

کیفیت و قیمت گلاب بر اساس وزن گل موجود در دیگ مشخص می‌شود. در نتیجه هر چقدر نسبت گل به آب بیشتر باشد گلاب از کیفیت بیشتری برخوردار است. گلاب انواع متفاوتی دارد که کاربرد آن‌ها با هم فرق دارد. مثلا گلاب خوراکی با گلابی که برای کاربردهای درمانی کاربرد دارد متفاوت است.

  • گلاب سنگین یا درجه یک که به‌ عنوان گلاب ممتاز نیز شناخته می‌شود از غلظت خوب و کیفیت بالایی برخوردار است و برای مصرف خانگی گزینه بسیار مناسبی است.  
  • گلاب سبک برای مصرف خانگی است و در مقایسه با گلاب درجه یک عطر و غلظت کمتری دارد. 
  • گلاب دو‌آتیشه به‌ جای آب از گلاب برای تهیه آن استفاده می‌شود. این گلاب غلظت زیادی دارد و طعم آن تلخ و گس است.
  • گلاب سه‌ آتیشه برای تهیه این گلاب، گل‌های محمدی و گلاب دو‌آتیشه را درون دیگ مسی می‌ریزند، در این روش فرایند تقطیر سه بار انجام می‌شود. 

گلاب دو آتیشه و سه‌ آتیشه اغلب برای کاربردهای خاص تولید می شود و کاربرد خاص‌تری دارد.

  • گلاب پس‌‌آب از عمل تقطیر و گلاب‌گیری دوباره روی تفاله‌های گل باقی‌مانده در دیگ به همراه آب درست می شود. این گلاب رقیق که پس‌آب نام دارد عطر کمتری نسبت به سایر گلاب‌های تولید شده دارد.

مراسم گلاب گیری کاشان | بهروزگشت

سخن آخر

با رسیدن اردیبهشت، بوی شکوفه‌های گل محمدی، کوچه‌ها و خیابان‌های کاشان را عطرآگین می‌کند و حال و هوای شهر دگرگون می‌شود. ساکنان شهر همگی در جنب و جوش هستند تا بهترین گلاب جهان را در دیگ‌های مسی آماده کنند. به‌ مدت سه تا چهار هفته مردم کاشان میزبان گردشگرانی‌ هستند که برای شرکت در مراسم گلاب‌گیری به این شهر سفر می‌کنند. 

هر سال با رسیدن فصل بهار، تورهای گردشگری بسیاری به سمت کاشان می‌روند. بیشتر این تورها یک روزه هستند. اگر قصد تماشای مراسم گلاب‌گیری را دارید، می‌توانید با تور یک روزه نیاسر بهروزگشت به کاشان سفر کنید، از این جشنواره لذت ببرید و تا جانتان سرشار از عطر گل محمدی شود که در شهر پیچیده است.

یک پاسخ بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.فیلد های مورد نیاز علامت گذاری شده اند *